Ustawa ,,Za życiem” – jest to ustawą o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin, w których urodziły się dzieci niepełnosprawne. Dotyczy dzieci, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.
Gdzie uzyskasz informacje o uprawnieniach:
▪ w przychodni,
▪ w ośrodku pomocy społecznej,
▪ od asystenta rodziny.

Kto może skorzystać z uprawnień:
▪ każda kobieta, w ciąży i jej rodzina (w zakresie informacji i poradnictwa na temat rozwiązań wspierających rodzinę),
▪ rodziny, w których przyjdzie albo przyszło na świat ciężko chore dziecko
Oznacza to:
✓ ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo
✓ nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu,
▪ kobiety, które otrzymały informację o tym, że ich dziecko może umrzeć w trakcie ciąży lub porodu,
▪ kobiety, których dziecko umarło bezpośrednio po porodzie na skutek wad wrodzonych,
▪ kobiety, które po porodzie nie zabiorą do domu dziecka z powodu:
✓ poronienia,
✓ urodzenia dziecka martwego,
✓ urodzenia dziecka niezdolnego do życia,
✓ urodzenia dziecka obarczonego wadami wrodzonymi albo śmiertelnymi schorzeniami.
Jak skorzystać z uprawnień
Podstawą do skorzystania z uprawnień jest zaświadczenie, które potwierdza ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu. Zaświadczenie o chorobie, powstałej w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, można otrzymać od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, który:
▪ posiada specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie:
położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej, Zaświadczenie uprawnia dzieci do 18 r. ż. do: ▪ skorzystania z wyrobów medycznych, na zasadach określonych w ustawie „Za Życiem”,
▪ korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.
WAŻNE! Każda kobieta w ciąży ma prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.
Oznacza to, że:
▪ świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i świadczenia szpitalne powinny być udzielone tym osobom w dniu zgłoszenia,
▪ jeżeli udzielenie świadczenia w dniu zgłoszenia nie będzie możliwe, powinno ono zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących,
▪ w przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (AOS) świadczenie powinno zostać udzielone nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
Dokumentem potwierdzającym powyższe uprawnienia dla kobiet w ciąży jest:
▪ zaświadczenie od lekarza potwierdzające ciążę wraz z dokumentem potwierdzającym tożsamość pacjentki.

WAŻNE!

Wszystkie kobiety w trakcie ciąży mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. O tym co przysługuje kobiecie oczekującej dziecka można dowiedzieć się z informatora Ministerstwa Zdrowia ,,Ciąża i poród”, dostępnego na stronie internetowej www. mz.gov.pl w zakładce ,, Zdrowie i profilaktyka”-,, Zdrowie matki i dziecka”. Wsparcie asystenta rodziny. Każda kobieta w ciąży i jej rodzina może skorzystać z pomocy i wsparcia asystenta rodziny Asystent nie tylko odpowie na wszystkie twoje pytania, ale też na podstawie pisemnego upoważnienia będzie mógł załatwiać w twoim imieniu sprawy w różnych instytucjach. Asystent pomoże Ci także rozwiązać problemy opiekuńczo-wychowawcze.
Asystent rodziny:
▪ udzieli informacji w zakresie dostępu do instrumentów polityki na rzecz rodziny,
▪ będzie mógł Ciebie reprezentować przed instytucjami i urzędami,
▪ udzieli pomocy w przezwyciężaniu problemów wychowawczych.
▪ będzie Cię wspierał w realizacji codziennych obowiązków.
Przykładowe formy wsparcia oferowane przez asystenta rodziny:
▪ doradztwo w zakresie form i miejsc wsparcia,
▪ poradnictwo oferowane kobietom w ciąży i ich rodzinom,
▪ poradnictwo w zakresie pielęgnacji i opieki nad niemowlęciem,
▪ pomoc w codziennej organizacji życia,
▪ planowanie sposobów spędzania wspólnie czasu wolnego,
▪ nauka sprawnego wykonywania obowiązków domowych,
▪ doradztwo w zakresie zarządzania budżetem domowym,
▪ informowanie, jak działają urzędy, placówki wsparcia rodziny i dziecka,
▪ pomoc w sprawach urzędowych,
▪ wspieranie rodziny w kontaktach z pracownikami szkoły, przedszkola, sądu, poradni, przychodni, policji, urzędów i innych instytucji,
▪ pomoc w zakresie możliwości podniesienia kwalifikacji zawodowych i poszukiwaniu pracy.
Ze wsparcia asystenta rodziny możesz skorzystać w każdej sytuacji, gdy wyrazisz taką wolę. W tym celu należy wystąpić z wnioskiem do ośrodka pomocy społecznej. W przypadku zaistnienia okoliczności wskazanych w ustawie „Za Życiem” nie jest stosowana procedura wymagająca m.in. przeprowadzenia przez pracownika socjalnego wywiadu środowiskowego.
Dodatkowe uprawnienia:
1. Okres okołoporodowy:
▪ badania, które wykrywają potencjalne nieprawidłowości w ciąży (diagnostyka prenatalna),
▪ od 4 do 9 dodatkowych wizyt położnej w opiece nad dzieckiem (tzw. wizyty patronażowe) oraz większa ilość wizyt poradnictwa edukacji przedporodowej. Od 21 tygodnia ciąży do rozwiązania, położne przygotowywać będą kobiety do porodu i rodzicielstwa. Edukacja przedporodowa dotyczyć będzie porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa,
▪ poród w szpitalu na najwyższym specjalistycznym poziomie (III poziom referencyjny) - zgodnie ze wskazaniami lekarskimi,
▪ koordynowana opieka nad kobietą w ciąży, zwłaszcza w ciąży powikłanej.
Podczas porodu i połogu kobieta będzie miała zapewnioną opiekę położniczą, w tym zabiegi wewnątrzmaciczne, zgodnie ze standardami opieki położniczej nad ciążą i ciążą patologiczną. Noworodek będzie mieć zapewnioną opiekę neonatologiczną,
▪ wsparcie kobiety karmiącej piersią (poradnictwo laktacyjne), zwłaszcza, jeśli dziecko urodziło się przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub ważyło w chwili porodu poniżej 2500 gramów.
2. Dziecko z orzeczoną niepełnosprawnością:
▪ porady jak pielęgnować i wychowywać dziecko,
▪ pierwszeństwo w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej,
▪ rehabilitacja lecznicza,
▪ wyroby medyczne, takie jak pielucho majtki, cewniki, , protezy-na podstawie zlecenia upoważnionej osoby,
▪ zakup leków poza kolejnością,
▪ opieka nad dzieckiem na czas urlopu bądź odpoczynku (tzw. Opieka Wytchnieniowa ).
▪ Opieka poprawiająca jakość życia osób w ostatniej fazie choroby (opieka paliatywna i hospicyjna w warunkach domowych czy stacjonarnych),
▪ Inne świadczenia wspierające rodzinę, w tym pomoc prawna,
▪ Informacje o innych formach wsparcia zawartych w ustawie ,,Za Życiem”
3. Jednorazowe świadczenie:
Jednorazowe świadczenie w wysokości 4000 zł., które przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeśli wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka) bez względu na dochód, po wypełnieniu stosownego wniosku oraz podpisaniu zawartych w nim oświadczeń i dołączeniu wymaganych dokumentów.
Wraz z wnioskiem należy przedłożyć:
✓ zaświadczenie, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną najpóźniej od 10 tygodnia ciąży do porodu (zaświadczenie takie wydaje lekarz lub położna), Wymóg ten nie dotyczy opiekuna prawnego, opiekuna faktycznego i osoby, która przysposobiła dziecko,

✓ zaświadczenie lekarskie, które potwierdza u dziecka ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Zaświadczenie takie może być wystawione wyłącznie przez lekarza, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarza, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód w przychodni, z którą NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej.
Wniosek o wypłatę świadczenia należy złożyć do 12 miesięcy od dnia narodzin żywego dziecka.
Wniosek złożony po tym terminie nie zostanie rozpatrzony.
Wniosek należy złożyć w Ośrodku Pomocy Społecznej w Świerznie, ul. Długa 14 c, 72-405 Świerzno.
Podstawa prawna
Ustawa o wspieraniu kobiet w ciąży i rodzin „ Za życiem” z dnia 4 listopada 2016r. ( Dz. U. 2016 poz. 1860)
Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. ( Dz. U. 2004 nr 64 poz. 593)
Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. z 2025r. poz 49)
Potrzebne informacje otrzymasz:
- w przychodni, NZPOZ ,,Medyk" w Świerznie tel. 720 813 888 lekarz rodzinny, położna, pielęgniarka środowiskowa
- w szpitalu w Kamieniu Pomorskim Sp.z o.o. , ul. Szpitalna 10, tel. 91 326 26 90
- w Ośrodku Pomocy Społecznej w Świerznie, ul. Długa 14c, 72-405 Świerzno, tel. 91 38 28 169
-od asystenta rodziny, zatrudnionego w OPS w Świerznie, Świerzno 14 C, 72-405 Świerzno, tel. 91 38 28 169
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej Odział Kardiologii Dziecięcej Szczecin Zdroje, tel. 91 88 06 583 :
Oddział Neurologii Wieku Rozwojowego i Pediatrii, tel. 91 88 06 347
Oddział Noworodków, Patologii i Intensywnej Terapii, tel. 91 88 06 319
Oddział Patologii i Ciąży, tel. 91 88 06 357
Oddział Kliniczny Neurologii Dziecięcej, tel. 91 88 06 492
Klinika Pediatrii, Neurologii Dziecięcej, tel. 91 88 06 174
Oddział Chirurgii Dziecięcej, Ortopedii i Kardiologii. tel. 91 88 06 059
Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej ,,Medicam" w Gryficach :
1. Oddział Ginekologiczno-Położniczy i Patologii Ciąży, tel. 91 38 420 61 wew. 254
2. Oddział Neonatologii, tel. 91 38 420 61 wew. 424
3. Oddział Pediatryczny, tel. 91 38 420 61 wew. 262
Regionalne Centrum Kryzysowe w Kamieniu Pomorskim ( psycholog ), ul. Gancarska 4 lokal nr 2, tel. 690 665 907, Infolinia całodobowa 789 424 693